สถานการณ์ด้านเศรษฐกิจและแรงงาน ไตรมาส 1 (มกราคม-มีนาคม) ปี 2554 มีรายละเอียดสรุปได้ดังนี้

สภาพทั่วไป

          จังหวัดยะลาเป็นจังหวัดที่อยู่ใต้สุดของประเทศไทย มีเนื้อที่ประมาณ 4,521.078 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 2,825,673.75 ไร่ เป็นจังหวัดเดียวในภาคใต้ที่ไม่มีพื้นที่ติดต่อกับทะเล

           แบ่งการปกครองออกเป็น 8 อำเภอ คือ อำเภอเมืองยะลา อำเภอเบตง อำเภอบันนังสตา อำเภอรามัน อำเภอยะหา อำเภอธารโต อำเภอ    กาบัง และอำเภอกรงปินัง

          เมื่อเปรียบเทียบขนาดพื้นที่ของแต่ละอำเภอแล้วปรากฏว่า อำเภอเบตง มีพื้นที่มากที่สุด คือ ประมาณ 1,328.001 ตารางกิโลเมตร และอำเภอกรงปินัง มีพื้นที่น้อยที่สุด คือประมาณ 185 ตารางกิโลเมตร

          ภูมิประเทศโดยทั่วไปของจังหวัดยะลา มีลักษณะเป็นภูเขา เนินเขา และหุบเขา ตั้งแต่ตอนกลางจนถึงใต้สุดของจังหวัด มีที่ราบบางส่วน ทางตอนเหนือของจังหวัด ได้แก่ บริเวณที่ราบแม่น้ำปัตตานี และแม่น้ำสายบุรีไหลผ่าน อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลปานกลางถึงสูงมาก โดยเฉลี่ยระหว่าง 100 – 200 เมตร พื้นที่ส่วนใหญ่ปกคลุมด้วยป่าดงดิบ และสวนยางพารา มีเทือกเขาที่สำคัญอยู่ 2 เทือกเขา คือ เทือกเขาสันกาลาคีรี เริ่มจากอำเภอเบตง เป็นแนวยาวกั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทย กับประเทศมาเลเซียและเทือกเขาปิโล ซึ่งเป็นเทือกเขาอยู่ภายในจังหวัด ในเขตตำบลบุดี บันนังสาเรง ของอำเภอเมืองยะลา อำเภอกรงปินัง และอำเภอรามัน

สภาพเศรษฐกิจ

เศรษฐกิจจังหวัดยะลา ปี 2551 พิจารณาจากผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด ณ ราคาประจำปี      มีมูลค่าเท่ากับ 35,843 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจาก 31,365 ในปีที่ผ่านมา เท่ากับ 4,478 ล้านบาท

          อัตราการขยายตัวของมูลค่าเพิ่ม    ณ ราคาคงที่ หดตัวร้อยละ 6.8 จากที่ขยายตัว ร้อยละ 4.0 ในปีที่ผ่านมาโดยการผลิตภาคเกษตร หดตัว ร้อยละ 17.7 จากที่ขยายตัว  ร้อยละ 4.6 ในปีที่ผ่านมา เป็นผลมาจากสาขาเกษตรกรรม การล่าสัตว์ และการป่าไม้ หดตัวร้อยละ 17.7 และสาขาประมงหดตัวร้อยละ 20.3 ส่วนภาคนอกเกษตร ขยายตัวร้อยละ 2.6 ชะลอตัวจากที่ขยายตัว ร้อยละ 3.6 ในปีที่ผ่านมาเนื่องจากสาขาบริการด้านอสังหาริมทรัพย์สาขาการบริหารราชการฯ ซึ่งเป็นสาขาที่สำคัญของภาคนอกเกษตร ขยายตัวร้อยละ 6.9 , 5.6 และ4.6 ตามลำดับ

ภาคเกษตร : การผลิตภาคเกษตร หดตัวร้อยละ 17.7 จากที่ขยายตัวร้อยละ 4.6 ในปีที่ผ่านมา มูลค่าเพิ่ม ณ ราคาประจำปีของการผลิต   ภาคเกษตรในปี 2551 เท่ากับ 18,122 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจาก 14,685 ล้านบาท ในปีที่ผ่านมา เท่ากับ 3,437 ล้านบาท

นอกภาคเกษตร : การผลิตนอกภาคเกษตรชะลอตัว ร้อยละ 2.6 จากที่ขยายตัวร้อยละ 3.6 ในปีที่ผ่านมา มูลค่าเพิ่ม ณ ราคาประจำปีของการผลิตภาคนอกเกษตรในปี 2551 เท่ากับ 17,721 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจาก 16,680 ล้านบาท ในปีที่ผ่านมา เท่ากับ 1,041 ล้านบาท

           ผลิตภัณฑ์จังหวัดต่อหัว (GPP per Capita): ค่าเฉลี่ยต่อหัวของประชากร ในปี 2551เท่ากับ 75,778 บาทต่อปี เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมาร้อยละ 12.6

สถานการณ์ด้านแรงงาน

          ประชากรอายุ 15 ปีขึ้นไปในจังหวัดยะลา มีจำนวน 369,987 คน ซึ่งเป็นผู้อยู่ในกำลังแรงงาน 259,586 คน ผู้มีงานทำ 258,987 คน ผู้ว่างงาน 599 คน

          การมีงานทำ ผู้มีงานทำในจังหวัดยะลา   มีจำนวน 258,987 คน เพิ่มขึ้นจากไตรมาส          ที่ผ่านมา (ไตรมาส 4 ปี 2553 คือ 255,047 คน) ส่วนใหญ่ทำงานในภาคเกษตร จำนวน 166,842 คน (ร้อยละ 64.4) ทำงานนอกภาคเกษตร(ร้อยละ 35.6) โดยทำงานเป็นพนักงานบริการ พนักงานในร้านค้า และตลาด มากที่สุด จำนวน 44,743 คน(ร้อยละ 17.3) รองลงมาคือเป็นผู้ปฏิบัติงานด้านความสามารถทางฝีมือและธุรกิจอื่นๆที่เกี่ยวข้อง จำนวน 13,229 คน(ร้อยละ 5.1) และผู้มีงานทำส่วนใหญ่มีการศึกษาระดับประถมศึกษา จำนวน 78,118 คน (ร้อยละ 30.2)

          การว่างงาน จังหวัดยะลา มีผู้ว่างงานประมาณ 599 คน หรือมีอัตราการว่างงานร้อยละ 0.2 ลดลงจากไตรมาสที่ผ่านมา (ไตรมาส 4 ปี 2553 มีจำนวนผู้ว่างงาน 1,591 คน หรือร้อยละ 0.6) และเมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสเดียวกันกับปีที่แล้ว พบว่า อัตราการว่างงานลดลงเท่ากับร้อยละ 0.5 (ไตรมาส 1 ปี 2553 มีจำนวนผู้ว่างงาน 1,967 คน หรือร้อยละ 0.7) โดยผู้ว่างงานไตรมาสนี้ส่วนใหญ่เป็นชาย จำนวน 450 คน และหญิง จำนวน 149 คน

          การบริการจัดหางานในประเทศ ในช่วงไตรมาสที่ 1 (มกราคม-มีนาคม) ปี 2554 นายจ้าง / สถานประกอบการได้แจ้งตำแหน่งงานว่าง จำนวน 2,141 อัตรา เพิ่มขึ้นร้อยละ 26.5 จากไตรมาสที่ผ่านมา (ไตรมาส 4 ปี 2553 จำนวน 1,574 อัตรา) โดยมี    ผู้สมัครงาน 1,269 คน และการบรรจุงาน จำนวน 952 คน มีอัตราบรรจุงาน ต่อตำแหน่งงานว่างร้อยละ 75.0 ส่วนตำแหน่งงานว่างตามระดับการศึกษาที่ต้องการสูงสุด คือ ระดับมัธยมศึกษามีความต้องการร้อยละ 39.6 (847 อัตรา) รองลงมาเป็นระดับปวช.คือ ร้อยละ 19.2(411 อัตรา)สำหรับอาชีพที่มีการบรรจุงานมากที่สุด คือ ประเภทอาชีพพนักงานบริการ พนักงานขายในร้านค้าและตลาด ร้อยละ 42.3 (431 คน)และอุตสาหกรรมที่มีตำแหน่งงานว่างมากที่สุด คือ การขายส่ง การขายปลีกฯ ร้อยละ 40.9 (876 อัตรา)

          อุปทานของจังหวัดยะลา พบว่า ในปี 2551 มีอุปทานรวมซึ่งเป็นแรงงานใหม่ 15,407 คน และในปี 2559 จะลดลงเหลือ 15,095 คน ซึ่งเกิดจากมีนักเรียนเข้าสู่ระบบการศึกษาน้อยลง โดยจำนวนอุปทานมีมากที่สุดที่ระดับการศึกษา ม.3 จำนวน 5,667 คน และมีนักเรียนที่จบการศึกษาและต้องการออกมาทำงานจำนวนมาก โดยเฉพาะระดับ ม.6 ซึ่งมีจำนวนถึง 4,848 คน ส่วนระดับ ปวส./อนุปริญญา เข้าสู่ตลาดแรงงานถึง 1,580 คน สูงกว่าจำนวนอุปทานระดับ ปวช.

          เมื่อเปรียบเทียบอุปสงค์กับอุปทานตามระดับการศึกษา พบว่า ทุก ๆ ปี (2551-2559) เศรษฐกิจของจังหวัดยะลาไม่สามารถดูดซับอุปทานของจังหวัดได้หมด ทำให้เกิดอุปทานส่วนเกิน (Surplus Labor) ถึง 15,284 คนในปี 2551 และ 15,189 คนในปี 2559 แรงงานที่เหลือบางส่วนก็ย้ายถิ่น (Migrate) ไปหางานทำยังจังหวัดอื่น ๆ

           แรงงานต่างด้าว ที่เข้าเมืองโดยถูกต้องตามกฎหมายและได้รับอนุญาตให้ทำงาน ข้อมูลเดือนมีนาคม 2554 มีจำนวน 190 คน แรงงานต่างด้าวส่วนใหญ่เป็นประเภทชั่วคราว จำนวน 170 คน และแรงงานต่างด้าวประเภทมาตรา 12 (ยกเว้นมติ ครม.) จำนวน 20 คน โดยแรงงานต่างด้าวสัญชาติฟิลิปปินส์ มีมากที่สุด จำนวน 54 คน หรือร้อยละ 31.8 และรองลงมาคือสัญชาติอินโดนีเซีย จำนวน 42 คน (ร้อยละ 24.7)

          สำหรับแรงงานต่างด้าวตามมติคณะรัฐมนตรี ปี 2553 เป็นแรงงานที่ได้รับอนุญาตให้มาทำงานเป็นการชั่วคราว 3 สัญชาติ คือ พม่า ลาว กัมพูชา เพื่อทดแทนการขาดแคลนแรงงานในจังหวัดยะลา มีจำนวนทั้งสิ้น 1,321 คน ลดลงร้อยละ 24.2 จากไตรมาสที่ผ่านมา(ไตรมาส 4 ปี 2553 จำนวน 1,742 คน) โดยสัญชาติพม่า มีมากที่สุด คือ ร้อยละ 99.2(1,311 คน) รองลงมาเป็นสัญชาติลาว มีจำนวน 6 คน (ร้อยละ 0.5) และสัญชาติกัมพูชา มีจำนวน 4 คน(ร้อยละ 0.3)

          แรงงานไทยในต่างประเทศ ในช่วงไตรมาสที่ 1 ปี 2554 แรงงานไทยจากจังหวัดยะลาที่ขออนุมัติเดินทางไปทำงานต่างประเทศ มีจำนวน 11 ราย พบว่า ไปโดยวิธี Re-Entry  ส่วนภูมิภาคที่แรงงานไทยไปทำงานส่วนใหญ่ คือ ในภูมิภาคเอเชีย จำนวน 9 คน คิดเป็น ร้อยละ 81.8 แอฟริกาและภูมิภาคอื่นๆ ภูมิภาคละ 1 คน

             การพัฒนาศักยภาพแรงงานในจังหวัดยะลา ไตรมาสนี้  มีผู้เข้ารับการฝึกเสริมทักษะฝีมือแรงงาน จำนวน 198 คน เป็นกลุ่มอาชีพช่างอุตสาหกรรมศิลป์ จำนวน 123 คน(ร้อยละ 62.1)      ช่างกอสร้าง จำนวน 50 คน(ร้อยละ 25.3)  และช่างไฟฟ้าฯ จำนวน 25 คน(ร้อยละ 12.6) การฝึกยกระดับฝีมือแรงงาน มีผู้เข้ารับฝึก จำนวน 150 คน เป็นกลุ่มอาชีพช่างอุตสาหกรรมศิลป์ จำนวน 100 คน(ร้อยละ 66.7) ธุรกิจและบริการ และกลุ่มอาชีพช่างก่อสร้าง กลุ่มอาชีพละ 25 คน (ร้อยละ 16.7) การทดสอบมาตรฐานฝีมือแรงงาน มีผู้เข้ารับการทดสอบ จำนวน 118 คน เป็นกลุ่มอาชีพช่างเครื่องกล จำนวน 66 คน(ร้อยละ 55.9) ธุรกิจและบริการ จำนวน 32 คน(ร้อยละ 27.1) และช่างไฟฟ้าฯ จำนวน 20 คน(ร้อยละ 16.9)

          การคุ้มครองแรงงาน จังหวัดยะลามีการตรวจสถานประกอบการทั้งสิ้น 91 แห่ง  เพิ่มขึ้นร้อยละ 33.0 จากไตรมาสที่ผ่านมา (ไตรมาส 4 ปี 2553 จำนวน 61 แห่ง) ไตรมาสนี้มีลูกจ้างที่ผ่านการตรวจ จำนวน 2,696 คน ซึ่งสถานประกอบการที่เข้ารับการตรวจส่วนใหญ่เป็นสถานประกอบการขนาด     10-19 คน มีจำนวน 42 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 46.2 ของสถานประกอบการที่ผ่านการตรวจทั้งหมด โดยมีสถานประกอบการปฏิบัติถูกต้องตามกฎหมาย จำนวน 81 แห่ง(ร้อยละ 89.0) และปฏิบัติไม่ถูกต้อง จำนวน 10 แห่ง(ร้อยละ 11.0)สำหรับสถานประกอบการที่ปฏิบัติไม่ถูกต้องได้มีการดำเนินการโดยให้คำแนะนำเพื่อปฏิบัติถูกต้องตามกฎหมายต่อไป

          การตรวจความปลอดภัยในการทำงาน มีการตรวจความปลอดภัยในสถานประกอบการทั้งสิ้น 36 แห่ง เพิ่มขึ้นร้อยละ 77.8 จากไตรมาสที่ผ่านมา (ไตรมาส 4 ปี 2553 จำนวน 8 แห่ง) ไตรมาสนี้มีลูกจ้างที่ผ่านการตรวจ จำนวน 1,305 คน พบว่า มีสถานประกอบการปฏิบัติถูกต้องตามกฎหมาย จำนวน 33 แห่ง(ร้อยละ 91.7) และปฏิบัติไม่ถูกต้อง จำนวน 3 แห่ง(ร้อยละ 8.3)สำหรับสถานประกอบการที่ปฏิบัติไม่ถูกต้องได้มีการดำเนินการโดยให้คำแนะนำเพื่อปฏิบัติถูกต้องตามกฎหมายต่อไป
          การประสบอันตราย / เจ็บป่วยจากการทำงาน ในช่วงไตรมาสที่ 1 ปี 2554 จังหวัดยะลา มีการประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยเนื่องจากการทำงาน จำนวน 56 คน เพิ่มขึ้น ร้อยละ 8.9 จากไตรมาสที่ผ่านมา (ไตรมาส 4 ปี 2553 จำนวน 51 คน) โดยประเภทของ ความร้ายแรง พบว่า ส่วนใหญ่จะหยุดงานเกิน 3 วัน จำนวน 30 คน(ร้อยละ 53.6) หยุดงานไม่เกิน 3 วัน จำนวน 26 คน(ร้อยละ 46.4) ใน ไตรมาสนี้ไม่มีผู้เสียชีวิต สูญหาย หรือสูญเสียอวัยวะบางส่วนแต่อย่างใด

          การเลิกจ้างแรงงาน สถานประกอบ-กิจการในจังหวัดยะลา ที่เลิกกิจการมีจำนวน 9 แห่ง ลดลงจากไตรมาสที่ผ่านมา (ไตรมาส 4 ปี 2553 จำนวน 17 แห่ง)ไตรมาสนี้ มีผู้ถูกเลิกจ้าง จำนวน 26 ราย

          การประกันสังคม จังหวัดยะลา มีสถานประกอบการที่ ขึ้นทะเบียนประกันสังคม จำนวน 1,501 แห่ง ผู้ประกันตนทั้งสิ้น 19,480 คน และมีสถานพยาบาล ในสังกัดประกันสังคมที่เป็นสถานพยาบาลของรัฐบาล จำนวน 2 แห่ง

          จำนวนผู้ใช้บริการกองทุนประกันสังคม ประเภทประโยชน์ทดแทน ไตรมาสนี้มีจำนวน 22,062 คน เพิ่มขึ้นร้อยละ 0.51 จากไตรมาสที่ผ่านมา (ไตรมาส 4 ปี 2553 จำนวน 21,949 คน) ประเภทประโยชน์ทดแทนที่ใช้บริการสูงสุด ได้แก่ กรณีสงเคราะห์บุตร มีจำนวน 19,189 คน หรือร้อยละ 87.0 ของผู้ใช้บริการทั้งหมด สำหรับการจ่ายเงินตามประเภทประโยชน์ทดแทน พบว่า การจ่ายเงินกรณีสงเคราะห์บุตร มีการจ่ายเงินสูงสุด ถึง 7,225,050 บาท หรือร้อยละ 37.8 ของเงินประโยชน์ทดแทนที่จ่าย(จำนวนเงินที่จ่ายตามประเภทประโยชน์ทดแทนทั้งหมด 19,130,362.21 บาท)